Van 9 tot en met 17 november wordt in Rome het generaal kapittel van de OFS gehouden. Alle internationale vertegenwoordigers zijn tezamen met het presidium bijeen om de voortgang van de OFS te bespreken. Er zal een bezinning plaatsvinden over de aanwezigheid en werking van Gods liefde. Het thema van dit kapittel is dan ook: You are love (Jij bent Liefde). Namens OFS Nederland en Suriname is Theo Reuling, internationaal vertegenwoordiger, aanwezig.
Voor dit kapittel werd het volgende gebed geschreven:
God, U bent Liefde, en wij aanbidden U.
Wij danken en prijzen U voor de gave van roeping tot de Orde van Franciscaanse Seculieren.
Dat Uw Liefde ons op onze weg door ons leven mag omvormen naar Uw volmaakte beeld.
Zoals Bonaventura zegt: "De ware liefde van Christus heeft de minnaar omgevormd tot het beeld van de geliefde". (Bonaventura; grote levensbeschrijving XIII)
Dat de liefde van Christus ons hele wezen mag doordrenken
als wij onze broeders en zusters leiden en vormen.
Leer ons, God, onze orde te dienen met oprechtheid, geduld,
begrip en onwankelbare liefde omdat U liefde bent.
"Niemand kan grotere liefde kennen dan dit: zijn leven geven voor zijn vrienden. (Joh 15,13)
Dat de bijzondere momenten die we samen meemaken tijdens dit generaal kapittel
momenten van dank en broederschap zullen zijn,
welke ons dichter bij God en elkaar brengen.
Dat Uw liefde het verlangen in ons mag doen groeien om als internationale orde een eenheid te zijn
en zo een ervaring mag zijn van de vreugde en de eenheid van de kerk als Lichaam van Christus en binnen de franciscaanse familie.
Liefde bestaat niet op zichzelf
omdat we eerst zelf geliefd zijn.
Jezus, die Liefde zijt, mogen wij in staat zijn naar Uw stem te luisteren
en naar de stem van de ander met liefde en compassie.
Dat de oorlogen, die tegen onze broeders en zusters gevoerd worden, beëindigd mogen worden.
Dat wij er naar streven om liefde in onze gebroken wereld terug te brengen,
want alleen door liefde kunnen we aan vrede bouwen open tijden van oorlog,
alleen door liefde kunnen we een bron van welbevinden zijn in tijden van natuurrampen.
Heer Jezus, door uw dood aan het kruis hebt U ons geleerd dat liefde de enige voorwaardenis voor genade.
Dat wij ons mogen oefenen in liefdevolle eenheid met Christus
opdat onze liefde voor onze naaste aanhoudend, bedachtzaam, zichtbaar en offerbereid mag zijn.
Sint Franciscus van Assisi: bid voor ons.
Wij vragen U dit door Christus onze Heer.
Amen.
Op vrijdag 8 november naar Rome gereisd. Met de trein naar Schiphol en dan vliegen naar Rome. Er zou in Rome vervoer geregeld zijn naar het Seraphicum, waar het kapittel plaatsvindt. Na een uur wachten en zoeken toch maar zelf met trein en taxi (de metrolijn, die ik wilde nemen, was door een staking buiten gebruik). Achteraf bleek dat ik het geplande autovervoer met de Zweedse vertegenwoordiger had moeten delen, maar door een andere standplaats en wat ongeduld zijn ze maar zonder mij gegaan. In het Seraphicum al de eerste ontmoetingen.
De dag waarop de meeste kapittularissen arriveren. Intussen voor mij nog de gelegenheid om rustig op het balkon in het lekkere zonnetje nog wat stukken door te nemen. Afgelopen nacht bleek overigens dat ik mijn kamer nog met iemand zou delen. Midden in de nacht stond Antonio uit Angola in mijn kamer en maakte duidelijk dat hij hier ook thuis hoorde. Dat duidelijk maken is nog wel een dingetje. Ik kan best met wat talen uit de voeten, maar niet met Spaans. En laat dat nou het enige zijn dat hij spreekt! Leve Google Translate!
Een dag van kennismaking. Een aantal ken ik nog van de Europese OFS-YouFra ontmoetingen. Een aantal keren wordt ook nog gerefereerd aan Michel en Mariette, die vanuit Nederland aan eerdere kapittels hebben deelgenomen. In de namiddag wordt aan het begin van dit kapittel een plechtige eucharistieviering gehouden. De vier generale geestelijke assistenten gaan voor. Na het diner trapt generaal minister Tibor Kauser het kapittel officieel af met een toespraak. Deze is nog rijkelijk gevuld met praktische mededelingen voor de komende week. Maar: we zijn begonnen!
Een dag van rapportages. We begonnen met een eucharistieviering. Hoofdcelebrant was Carlos Campos Julien TOR, een van de generale geestelijke assistenten. Na het ontbijt begon de eerste sessie waarin een aantal functionarissen werden aangesteld voor het bijhouden van de stemmingen en verslaglegging. Het programma werd besproken en goedgekeurd. Daarna kwamen de verslagen over de afgelopen drie jaren aan de orde. Het eerste was van het presidium zelf. Dit werd toegelicht door de generaal minister zelf. Daarna het financiële overzicht door de penningmeester en tot slot het verslag van de generaal geestelijk assistenten. Er is veel werk verzet, bleek uit de verslagen, en er zijn ook veel uitdagingen. Dan merk je wel dat je met een wereldorganisatie van doen hebt.
Het laatste deel van de dag werd in werkgroepen doorgebracht. Daarin werd doorgepraat over wat jou van de verslagen bij zal blijven, wat jou raakt en wat er nog meer over te zeggen valt. De werkgroepen, die op taal waren ingedeeld, brachten vervolgens plenair een kort verslag uit. Die verslagen bevatten veel lof, maar ook kritische noten.
Het avondprogramma was gevuld met presentaties van verschillende landen. Deze avond was Europa aan de beurt. Een rijke schakering aan liedjes, dansjes, versnaperingen en wat al niet meer. Indrukwekkend was de bijdrage van Oekraïne. Dank voor steun en meeleven eindigde in het samen bidden van een Wees gegroet. Ik had een kort filmpje willen laten zien dat nog steeds actueel is: Holland versus Nederland. Ook hier in Rome is er verwarring over het gebruik van de naam Nederland of Holland. Helaas was er geen beamer of zoiets, dus dit feest ging niet door. Al met al werd het door al die voordrachtjes toch flink laat.
Een vurige dag. Dat vuurtje kwam langzaam op gang. Een mooie eucharistieviering met Robert Genuin ofm cap, de generaal minister, als voorganger. Deze viering ging bijzondere aandacht uit naar alle overleden leden van de OFS in de afgelopen drie jaren. In de eerste ochtendsessie werd gestemd over de rapportages van het bestuur en de financiën. Het blijkt dat stemmen met stembriefjes, en vooral het tellen daarvan, een spannende uitdaging kan zijn. Het bestuursverslag werd unaniem goedgekeurd; bij het financiële verslag waren 7 onthoudingen van stemmen.
Het laatste deel van de ochtend werd gevuld met een inleiding van Michelle Altmeyer ofs. Zij wist op treffende wijze het thema van dit kapittel 'You are love' uit te diepen. Zij is een diepgelovige en bevlogen spreekster en vooral betrokken op getroffen mensen en groepen in Afrika. Met veel voorbeelden uit die betrokkenheid, met de spiritualiteit van Franciscus en een theologische uitdieping daarvan wist ze deze materie toch begrijpelijk over te brengen. Ze bleef vurig spreken tot haar spreektijd van anderhalf uur er op zat. Een vertaler was al een kwartier eerder afgehaakt. Na de middag heb we in groepen de inleiding van Michelle en wat het ons gebracht of geraakt heeft met elkaar uitgewisseld. Dit werd plenair afgesloten.
's Avonds was Azië en Oceanië aan de beurt om zich te presenteren. Weer een keur aan weetjes, liedjes en versnaperingen die over de aanwezigen werd uitgestrooid. Met veel enthousiasme werd alles gebracht en ontvangen. Dit soort uitwisselingen brengt mensen tot elkaar, verbroedert.
Een enerverende dag. Dat zat al direct in het begin tijdens de eucharistieviering. Fernando Ventura ofm cap ging voor. Zijn preek gebruikte hij ook als een soort communicatieoefening. Elkaar groeten, in de ogen kijken, een omarming geven en tenslotte als vervolg op het gegeven dat God van jou houdt die liefde ook in woorden aan de ander doorgeven. We zaten goed in het thema (You are love).
Daarna stond het goedkeuren van de internationale statuten op het programma. Daar was de hele dag voor uitgetrokken, maar dat bleek (gelukkig) niet nodig. Toch werd er eerst per artikel gestemd. En er zijn 83 artikelen. De stemopnemers hebben een sportschool uitgespaard vandaag. Alle artikelen werden met overgrote meerderheid aangenomen, al waren er ook tegenstemmen en onthouding van stemmen. Uiteindelijk werden in één algehele stemming de complete statuten unaniem goedgekeurd.
in de middag kregen we van (opnieuw) Fernando Ventura een verslag van het synodaal proces. Dit werd gevolgd door een samenvatting van de reacties die het CIOFS gevraagd had aan alle nationale broederschappen. Dat leverde een respons op van 70% (en dat is hoog). Een lijst van 26 aandachtspunten werd gepresenteerd.
Aan het eind van de middag kreeg ik alsnog de gelegenheid om het YouTube-filmpje over Holland vs The Netherlands te laten zien in de vergaderruimte waar wel de nodige apparatuur aanwezig was. Het leverde vele leuke reacties op achteraf. Het slot van de middag was voor generaal geestelijk assistent Stefan Acanitrei ofm conv. Hij nam ons mee in de betekenis van de stigmatisatie van Sint Franciscus. Dit ter voorbereiding van de excursie van de volgende dag. Hoe moeten wij die gave van God aan Franciscus zien en waarom gebeurde het op La Verna?
's Avonds was het de beurt aan Mexico, USA en Canada om zich te presenteren. Eén getal bleef even hangen: USA heeft 11.000 OFS-leden.
De dag van de excursie naar La Verna in Toscane. Dat is de plaats waar St. Franciscus zijn stigmata ontving, dit jaar precies 800 jaren geleden. Het was, is en blijft een mooie en indrukwekkende plek. Maar je moet het weer wel mee hebben, want het kan spoken met wind, regen en kou. We hadden een prachtige zonnige en bijna windstille dag. Alleen aan de temperatuur kon je merken dat het november was. Doordat het reizen meer tijd vroeg dan gepland, bleef er op La Verna weinig tijd over om de plek goed te bezoeken. Want een viering moest er natuurlijk wel zijn en de lunch ook. Toch heeft iedereen genoten van deze plek. Het reizen vroeg bijna twaalf uren met twee korte pauzes daarbij meegerekend. Daar zat ook anderhalf uur vertraging bij in door een file na een auto-ongeluk.
De dag begon met een eucharistieviering waarin Armando Trujillo TOR voorging. Behoud van de schepping stond centraal. Zoals we van hem gewend zijn pakte hij in de viering de gitaar en zong een mooi zonnelied.
Het grootste deel van de dag werd besteed aan verdere uitdieping van het thema 'You are love'. Drie OFS-ers (uit Libanon, Costa Rica en Italië) vertelden over hun ervaringen met de liefde voor/van God, voor zichzelf en voor de ander. In werkgroepen werd daar 's middags verder op doorgeborduurd.
Aan het eind van de middag kregen we twee verslagen van projecten die het CIOFS onder haar hoede heeft, een in Afrika en en in Azië. Het inhoudelijke deel werd afgesloten met een gebedsviering waarin ook het behoud van de schepping centraal stond.
's Avonds was het de beurt aan Afrika om zich voor te stellen. Zoals te verwachten veel zang en dans, maar ook veel weetjes over de landen.
Blijkbaar was er gisteren iets niet helemaal in orde met het eten. Veel deelnemers met buikklachten, ikzelf ook. Ik heb me daarom deze dag wat rustig gehouden.
We begonnen met een eucharistieviering waarin Carlos Trovarelli ofm conv, provinciaal minister, voorging. Hij stipte aan dat het dit jaar ook 750 jaren geleden is dat broeder Bonaventura overleed. Hij ging in op zijn betekenis voor de orde.
in de ochtendsessie kwam de jeugd van de YouFra aan het woord. Zij gaven een overzicht van hun aanwezigheid in de wereld (waar en in welke omvang) en de activiteiten die ondernomen zijn. Speciaal genoemd zijn het dubbel lidmaatschap, dat wil zeggen van YouFra en OFS. Daar wordt mee geëxperimenteerd.
In de middag werd in werkgroepen een inventarisatie gemaakt van de prioriteiten voor het CIOFS voor de komende drie jaren. Ook werd in werkgroepen gekeken naar wat belangrijk is voor een goede financiële organisatie bij broederschappen.
's Avonds was het de beurt aan de landen uit Zuid- en Midden-Amerika om zich te presenteren. Opnieuw een bont geheel van kleding, verhalen, zang en dans. Namens al die landen werd een blik bier aangereikt aan de aanwezigen. Belgisch bier. Laat nu net de vertegenwoordiger van België ontbreken opmaat kapittel!
Een dag die van alles bracht. Begonnen met de eucharistieviering met broeder Massimo Fusarelli, generaal minister van de OFM als voorganger. Het ochtenddeel begon met de begroting voor de komende drie jaren. Altijd voer voor discussie, zeker als er een nieuw systeem van contributieberekening wordt voorgelegd. Het punt is dat mindervermogende landen vaak de reiskosten van de internationale gasten bij landelijke keuzekapittels en visitaties niet kunnen betalen. In het nieuwe systeem worden die reiskosten in de contributie meegenomen, zodat de qua OFS grote en economisch sterke landen meer gaan bijdragen. Uiteindelijk werd dat nieuwe systeem aangenomen. Consequentie daarvan zal wel zijn dat Nederland gemiddeld genomen minder geld aan het CIOFS hoeft te betalen.
Na de middag kwamen een aantal projecten in beeld waarbij de OFS een belangrijke rol speelt of geheel draagt. Dat was een opvang voor ouderen en palliatieve zorg in Kroatië, een anti-kernwapens beweging in Italië, opvang voor ouderen en daklozen in Portugal, zorg voor ouderen (ook OFS-ers) in Brazilië en een basisschool in Argentinië. Tussentijds was er een live-verbinding met Dina Shabalina, het presidiumlid dat Noord-Europa onder haar hoede heeft maar door persoonlijke omstandigheden niet op het kapittel aanwezig kon zijn. Zij hield een korte inleiding over wat vrede, of het ontbreken daarvan (ze woont in Oekraïne), met je doet. Ze haalde daarbij geregeld de Bijbel, de paus en Franciscus aan. De middag werd afgesloten met een rozenkransgebed dat in het teken stond van de vrede.
's Avonds stond er een vigilieviering voor het feest van St. Elisabeth op het programma. Dat bleek de presentatie van Italië zelf te zijn. Met linedance als typisch Italiaans en een geestelijk assistent die een verdienstelijk goochelaar bleek te zijn werd het nog heel gezellig.
17 november. Een prachtige dag om als OFS iets te vieren, op het feest van onze patrones Elisabeth van Thüringen. We begonnen met het ochtendgebed en daarna ontbijt. De slotsessie van het kapittel betrof het voorlezen van het slotdocument waar drie deelnemers verschillende uren werk aan hebben gehad. Ook de slotboodschap kwam ten gehore. Daarna werd over beiden gestemd en aangenomen. Dat stemmen had overigens nog een leuk staartje. Er waren 58 stemgerechtigden vastgesteld en er werden 59 stemmen geteld. Herhaalde malen zelfs. Daarna opnieuw de stemgerechtigden geteld, opnieuw 58, en bij de eerstvolgende stemming daarna waren er maar 55 stemmen uitgebracht. Hoe wonderlijk is de mens. Tibor Kauser, de generaal minister, sloot het kapittel af met woorden van blijheid en dank naar allen en enkele personen in het bijzonder. Bij het verlaten van het auditorium kregen alle deelnemers een ter plekke getekend decreet mee van tot krachtwording van de tijdens het kapittel goedgekeurde internationale statuten.
Daarna volgde een plechtige eucharistieviering rond Elisabeth van Thüringen met Armando Trujillo TOR als voorganger, samen met de aanwezige generale geestelijke assistenten. Hij bracht met zijn gitaar na de overweging een lied over Elisabeth ten gehore. Aan het eind van de viering werd de Maria-icoon door voorganger Armando overgeplaatst vanuit Roemeense handen naar Spaanse handen.
Een feestelijke lunch was het slotstuk. Intussen waren al een paar deelnemers vertrokken. Het werd nu een aaneenschakeling van uitwisselen telefoonnummers, broederlijke en zusterlijke omhelzingen en vaarwel zeggen. Het kapittel zit er op.